Podatek VAT jest podatkiem konsumpcyjnym nakładanym na towary i usługi w ponad 170 krajach na świecie, w tym we wszystkich państwach członkowskich UE.
Zagraniczny nabywca, który nie jest podatnikiem VAT-UE, stawia jednak przed przedsiębiorcami zajmującymi się podatkiem VAT inne wyzwania. Należą do nich: określenie miejsca dostawy, identyfikacja podatników oraz zapewnienie zapłaty i przekazania podatku VAT.
Określenie miejsca dostawy
Gdy zagraniczny nabywca nie jest podatnikiem VAT-UE, kluczowe jest zapewnienie, że przepisy podatkowe są prawidłowo stosowane do transakcji. Jest to szczególnie ważne w transgranicznym handlu elektronicznym, ponieważ status klienta może sprawić, że fakturowanie i sytuacja podatkowa będą wyglądały zupełnie inaczej w różnych krajach.
Miejsce dostawy to punkt, w którym fizyczny produkt lub usługa są dostarczane klientowi. Miejsce to można określić na podstawie analizy rodzaju towarów lub usług, pokonanej odległości oraz lokalizacji klienta.
Unijny system LVIG daje dostawcom nierezydentom możliwość zarejestrowania się w standardowym systemie VAT kraju importu. Dokonuje się tego poprzez złożenie formularza rejestracyjnego w urzędzie skarbowym kraju importu. Nie pozwala to jednak dostawcy na odliczenie podatku naliczonego od zakupów z kraju importu.
Określanie podatnika
W transgranicznym handlu elektronicznym kluczowa jest znajomość statusu VAT zagranicznego nabywcy w celu rozliczenia transakcji i uniknięcia potencjalnych strat lub kar. Może to być jednak skomplikowane ze względu na fikcje podatkowe, które pozwalają dostawcy domniemywać, że nabywca jest podatnikiem VAT-UE, bez potwierdzenia jego informacji.
Jest to szczególnie prawdziwe w przypadku importowanych towarów o niskiej wartości (LVIG), gdzie ustalenie podatnika przy użyciu tradycyjnych metod ustalania podatnika może być trudne.
Podatnikiem jest przedsiębiorstwo, które zarejestrowało się jako podatnik VAT w państwie członkowskim, do którego dostarczane są towary, jak również w kraju odsprzedaży.
Przedsiębiorcy mogą sprawdzić numer VAT podatnika na publicznej stronie internetowej Komisji Europejskiej, aby sprawdzić, czy jest on aktywny. Podobnie przedsiębiorca może powołać się na niego we własnych deklaracjach podatkowych za dany okres.
Określenie podstawy opodatkowania
Gdy zagraniczny nabywca nie jest podatnikiem VAT-UE, ważne jest określenie podstawy opodatkowania, aby dostawca mógł prawidłowo naliczyć i odprowadzić VAT. Podstawę opodatkowania określa przede wszystkim miejsce dostawy, ale także kilka innych kryteriów, takich jak to, czy transakcja dotyczy towarów czy usług oraz rodzaj usługi.
W większości przypadków dostawa towarów podlega opodatkowaniu w miejscu dostawy (zazwyczaj w kraju przeznaczenia). W przypadku usług miejscem świadczenia jest zazwyczaj siedziba lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej przedsiębiorcy/podatnika, który świadczy usługę, lub w niektórych przypadkach adres strony trzeciej.
W przypadku dostawy towarów dostawca musi uzyskać zarówno numer identyfikacyjny VAT klienta, jak i swój własny i podać je na fakturze. Ewentualnie dostawca może zastosować stawkę zerową jako dostawę wewnątrzwspólnotową.
Określanie stawki podatkowej
Gdy zagraniczny nabywca nie jest podatnikiem VAT-UE, trzeba wiedzieć, jaką stawkę podatku naliczyć. W większości przypadków dostawca będzie musiał oprzeć się na zasadach rachunkowości memoriałowej, aby obliczyć należny podatek.
Dodatkowo dostawca może potrzebować ustalić, czy klient ma numer VAT w kraju dostawy. Można to zrobić, pytając o niego na publicznej stronie Komisji Europejskiej.
Gdy dostawca wie, co jest wymagane, musi rozliczyć transakcję według właściwej stawki podatku. Stawka podatku zależy od rodzaju dostarczanych towarów lub świadczonych usług.
W poszczególnych państwach członkowskich UE obowiązują różne stawki podatku VAT, przy czym najniższa stawka podstawowa wynosi 17%. Niektóre kraje UE stosują jednak obniżone stawki i zwalniają z podatku niektóre towary i usługi. Te ostatnie są czasem określane jako dostawy z zerową stawką.
